W gminie Janów, na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok, powstał nowy rezerwat przyrody – Rezerwat Góry Gorzkowskie. Obejmuje on obszar nieco ponad stu trzydziestu pięciu hektarów i został utworzony w celu ochrony wyjątkowych siedlisk leśnych, wapiennych wychodni skalnych, a także związanej z nimi różnorodnej fauny i flory. Dzięki bogactwu przyrodniczemu i malowniczemu ukształtowaniu terenu stanowi cenną ostoję bioróżnorodności w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.
Charakterystycznymi elementami krajobrazu rezerwatu są stromo opadające zbocza doliny oraz partie szczytowe wzgórza, na których występują liczne, efektowne wychodnie skalne. To właśnie one, pokryte rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin, nadają temu miejscu niepowtarzalny charakter. Na uwagę zasługują między innymi różnorodne paprocie porastające szczeliny wapiennych skał.
Zróżnicowana rzeźba terenu przekłada się na występowanie wielu typów lasów liściastych, które zachowały się w formie zbliżonej do naturalnej. Najliczniej reprezentowane są tu dwie formy buczyny — żyzna w podtypie sudeckim oraz ciepłolubna buczyna storczykowa w odmianie małopolskiej.
Jak podkreślają przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach, walory te czynią Góry Gorzkowskie doskonałym przykładem zróżnicowania lasów liściastych typowych dla północnej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Dodatkowo teren ten wyróżnia się dużą zdolnością samoregeneracji, co jest niezwykle cenne po okresie intensywnego użytkowania gospodarczego.
Nowo utworzony rezerwat stanowi także ważne siedlisko wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin. Wśród nich wymienić można wawrzynek wilczełyko, buławnik wielkokwiatowy czy miodownik melisowaty.
Fauna rezerwatu to głównie zwierzęta leśne związane z naturalnymi, starodrzewowymi drzewostanami. Należą do nich między innymi popielica szara, siniak czy dzięcioły.
Aby zapewnić jeszcze lepszą ochronę przyrodniczych skarbów rezerwatu, wokół Gór Gorzkowskich wyznaczono strefę ochronną – tzw. otulinę, która zajmuje obszar o powierzchni prawie stu osiemdziesięciu sześciu hektarów. Ma ona na celu złagodzenie wpływu czynników zewnętrznych, takich jak presja inwestycyjna czy gospodarka leśna, na cenne siedliska występujące wewnątrz rezerwatu.
Zdaniem ekspertów, wprowadzenie ochrony zachowawczej jest niezbędne, aby utrwalić pozytywne procesy przyrodnicze już zachodzące na tym terenie oraz wesprzeć naturalną regenerację i przebieg sukcesji. Dzięki temu Rezerwat Góry Gorzkowskie ma szansę na długotrwałe zachowanie wysokich walorów przyrodniczych, które będą służyć zarówno nauce, jak i turystom szukającym wytchnienia wśród malowniczej, jurajskiej przyrody gminy Janów.
