Polska wkracza w nową erę zarządzania odpadami opakowaniowymi, wprowadzając system kaucyjny, który ma na celu zmniejszenie ilości odpadów oraz zwiększenie poziomu recyklingu. System ten, zgodnie z nowelizacją przepisów, zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku.
System kaucyjny polega na doliczaniu kaucji do ceny produktów sprzedawanych w jednorazowych opakowaniach plastikowych do trzech litrów, szklanych butelkach wielorazowego użytku do półtora litra oraz metalowych puszkach do jednego litra. Kaucja ta będzie zwracana konsumentowi po zwrocie pustych opakowań do wyznaczonych punktów zbiórki.
Jak podkreślają przedstawiciele resortu klimatu i środowiska, wprowadzenie systemu kaucyjnego ma na celu zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, zwiększenie poziomu recyklingu oraz budowanie nawyków ekologicznych w społeczeństwie. Od 2025 roku, każda jednostka handlowa sprzedająca napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym będzie musiała pobierać kaucję. Jednostki handlowe o powierzchni powyżej 200 m² będą zobowiązane do przyjmowania zwrotów, natomiast mniejsze sklepy mogą przystąpić do systemu dobrowolnie.
Konsument, zwracając opakowanie do punktu zbiórki, otrzyma zwrot kaucji bez konieczności okazywania paragonu. Maksymalna wysokość kaucji została ustalona na poziomie 2 zł, jednak dokładne stawki dla poszczególnych opakowań zostaną określone w specjalnym rozporządzeniu. To 12 czerwca zostało podpisane przez minister klimatu i środowiska Paulinę Hennig-Kloskę. Powinno zostać ogłoszone jeszcze czerwcu albo na przełomie czerwca i lipca.
– System kaucyjny jest jednym z kroków, który pozwoli nam osiągnąć ważne cele środowiskowe. Wszyscy chcemy czystych lasów i plaż. Chcemy, żeby w naszych rzekach, jeziorach, morzach nie pływały tony plastiku. Kaucja staje się faktem. Przechodzimy do kolejnego etapu, jakim jest procedowanie projektu ustawy przez Radę Ministrów – mówiła podczas konferencji w Ministerstwie Klimatu i Środowiska wiceszefowa resortu Anita Sowińska.
31 maja zakończył się etap konsultacji i opiniowania projektu nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Aktualnie w Rządowym Centrum Legislacji trwają ustalenia międzyresortowe. W wyniku konsultacji z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi uwzględniony został postulat branży mleczarskiej o wyłączeniu z systemu kaucyjnego opakowań po mleku i produktach mlecznych.
Wprowadzenie systemu kaucyjnego to ważny krok w kierunku zrównoważonej gospodarki odpadami w Polsce. Dzięki nowym regulacjom, kraj dołączy do grona państw europejskich, które skutecznie realizują polityki mające na celu ochronę środowiska i redukcję odpadów. Nowe przepisy mają także potencjał, aby znacząco zwiększyć świadomość ekologiczną społeczeństwa oraz poprawić jakość recyklingu.
Pierwszym operatorem systemu kaucyjnego w Polsce został Krajowy System Kaucyjny ZWROTKA S.A., który uzyskał zezwolenie od już w marcu 2024 roku. Drugim potencjalnym operatorem będzie „POLKA” Operator Systemu Kaucyjnego Not For Profit S.A., którego wniosek jest obecnie analizowany przez ministerstwo, a który zamierza objąć zwrotem kaucji nie tylko napoje wprowadzane do obrotu w opakowaniach z tworzyw sztucznych lub puszkach, ale także w opakowaniach szklanych.
