Na choroby wywołane zanieczyszczonym powietrzem umiera w Polsce każdego roku ponad czterdzieści tysięcy osób. Ta ogromna liczba jest piętnaście razy większa od liczby zgonów wywołanych nieszczęśliwymi zdarzeniami drogowymi.
Smog to zmora. W sezonie jesienno-zimowym dopuszczalne normy szkodliwych substancji w atmosferze przekroczone są niemal w całym kraju. Najgorsza sytuacja panuje na Śląsku. Główną przyczyną jego powstawania jest oczywiście niska emisja, czyli spaliny wydobywające się z kominów nieocieplonych domów jednorodzinnych, transport drogowy, intensywny przemysł oraz rolnictwo.
– Najczęściej podwyższone stężenia zanieczyszczeń obserwuje się już w październiku czy listopadzie, kiedy spada temperatura powietrza i wzrasta emisja pochodząca z indywidualnego ogrzewania budynków – zaznacza Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, instytucja, która odpowiedzialna jest za monitoring stanu powietrza.
Jej pracownicy uczulają, że przebywanie na zewnątrz w warunkach wysokich stężeń zanieczyszczeń może prowadzić do pojawienia się alergii oraz astmy, wywołać niewydolność oddechową, zwłaszcza może to dotyczyć osób chorych, małych dzieci czy osób starszych. Długotrwałe narażenie na wysokie stężenia zanieczyszczeń może skutkować ponadto chorobami układu krwionośnego oraz serca, a nawet chorobami nowotworowymi.
Aby uzmysłowić skalę problemu, chociażby Polski Alarm Smogowy rozpoczął już czwartą edycję kampanii „Zobacz czym oddychasz. Zmień to”. Stowarzyszenie ruszyło w Polskę z mobilnymi instalacjami płuc.
– W tym sezonie grzewczym instalacje mobilnych płuc odwiedzą sześćdziesiąt trzy lokalizacje w dziewięciu województwach. W kampanii pokazującej lokalnym społecznościom, jakim powietrzem oddychamy, weźmie udział aż siedem instalacji. Tegoroczna kampania jest realizowana we współpracy ze Stowarzyszeniem Program Czysta Polska – informują przedstawiciele organizacji.
Jak zaznaczają, dwumetrowy model ludzkich płuc „oddycha” pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej instalację. Ta ustawiana jest na dwa tygodnie w różnych lokalizacjach, gdzie pokrywa się pyłem i – zależnie od poziomu zanieczyszczenia powietrza – przybiera grafitowy, a nawet czarny kolor.
– Płuca umieszczane są głównie w miejscach, w których nie ma pomiarów jakości powietrza, a mieszkańcy często nie mają świadomości, jakim powietrzem oddychają. Kampania „Zobacz czym oddychasz. Zmień to” pokazuje jakie pyły gromadzą się w naszych płucach, ale również zachęca do zmiany – podkreślają. – Kampania ma na celu nie tylko pokazanie zanieczyszczenia powietrza, ale również nakłania do działania, czyli ocieplenia domów i wymiany starych nieefektywnych kotłów i pieców. W sytuacji kryzysu energetycznego i niedoborów paliw rezygnacja z „kopciucha” i instalacja nowoczesnego, wydajnego źródła ciepła jest inwestycją, która nie tylko zmniejszy rachunki za ogrzewanie, ale również poprawi jakość powietrza – argumentują.
Od 2018 roku jest zdecydowanie łatwiej wymienić piec czy zadbać o ocieplenie domu dzięki funkcjonującemu programowi „Czyste Powietrze”. Przewiduje on dofinansowanie na przeprowadzenie kompleksowego docieplenia budynku, wymiany stolarki okiennej i kotła na na przykład pompę ciepła, kotła na pellet czy też ogrzewanie elektryczne lub gazowe.
Ocieplanie naszych domów dobrym materiałem izolacyjnym to nie tylko spore oszczędności w domowym budżecie, ale i gwarancja zdrowia dla nas i przyszłych pokoleń. W zależności od poziomu dofinansowania można uzyskać 30 tys. zł, 47 tys. zł lub 79 tys. zł. Po nowym roku mają być wprowadzone jeszcze korzystniejsze zmiany, dzięki którym możliwe będzie wsparcie w wysokości ponad 100 tys. zł. Szczegóły rozwiązań poznamy w połowie grudnia. Jak do tej pory z programu „Czyste Powietrze” skorzystało ponad pięćset dwadzieścia tysięcy beneficjentów, czyli indywidualnych gospodarstw domowych. Łączna kwota wnioskowanego wsparcia przekroczyła zaś 9,6 mld zł.
Skąd można zaczerpnąć informacje i dowiedzieć się więcej o formach dofinansowania? Z pomocą przyjdą z pewnością gminne punkty konsultacyjno-informacyjne programu „Czyste Powietrze” czy też działający w samorządach ekodoradcy. Ponadto niezbędna baza wiedzy udostępniona jest na stronie czystepowietrze.gov.pl, jak również w witrynie WFOŚiGW w Katowicach – wfosigw.katowice.pl.
