Uproszczone procedury, oświadczenia zamiast zaświadczeń, wnioski przyjmowane online, szybsze ich rozpatrywanie, a także nowe poziomy dofinansowania oraz większe zaangażowanie samorządów i banków komercyjnych. To główne cechy charakteryzujące zmiany wprowadzone do programu dofinansowania termomodernizacji domów jednorodzinnych i wymiany źródeł ciepła. „Czyste Powietrze” na nowych zasadach zacznie funkcjonować od 15 maja.
Całkowity budżet programu przewidzianego do 2029 roku ma wynosić 103 mld zł. W dotychczasowej edycji, trwającej od września 2018 roku, złożono przeszło 131 tys. wniosków o dofinansowanie o łącznej wartości ponad 2,8 mld zł.
– Wypracowaliśmy uproszczenia w „Czystym Powietrzu”, które otwierają Polakom drzwi do łatwiejszego dofinansowania wymiany nieefektywnych źródeł ciepła i termomodernizacji domów jednorodzinnych. Czeka na to jeszcze prawie trzy miliony domów w Polsce. Zaangażowani w ten proces byli między innymi przedstawiciele rządu, samorządów, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, sektor bankowy i alarmy smogowe – wyjaśnia Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu „Czyste Powietrze” i prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jedną z najważniejszych wprowadzonych zmian jest forma dofinansowania. Zrezygnowano z preferencyjnych pożyczek udzielanych bezpośrednio przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Nowe zasady przewidują wyłącznie wsparcie w formie dotacji, również tych z przeznaczeniem na częściowa spłatę kapitału kredytu bankowego. To właśnie do współuczestniczących w programie banków będzie można zgłosić się po kredyt na sfinansowanie planowanej inwestycji oraz uzyskać dotację na częściową jego spłatę.
Same aplikacje mają być rozpatrywane przez oddziały Funduszu w terminie trzydziestu dni od dnia wpływu wniosku o dotację, a te przewidujące wsparcie do kredytu – w terminie czternastu dni od dnia wpływu wniosku.
– 30 kwietnia, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Związek Banków Polskich podpisały porozumienie, które docelowo pozwoli beneficjentom na występowanie przez banki z wnioskiem o dotację na częściową spłatę kapitału kredytu. Dla wprowadzenia takiej możliwości potrzebne jest jeszcze wypracowanie do końca maja szczegółów technicznych procedur gwarantujących klientom pełną obsługę wniosków o dofinansowanie i kredytów – informuje Ministerstwo Klimatu.
Ponadto, co istotne, będzie można finansować przedsięwzięcia rozpoczęte do sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, przy czym data ich rozpoczęcia nie może być wcześniejsza niż 15 maja. Zmieniona wersja programu umożliwia także wsparcie inwestycji już zakończonych.
Novum będzie również możliwość elektronicznego złożenia wniosku zarówno na internetowych platformach wojewódzkich funduszy, a nieco później także poprzez ogólnopolski formularz zamieszczony na rządowej stronie gov.pl.
– W maju, jeszcze przed uruchomieniem naboru na nowych zasadach, na rządowym portalu gov.pl pojawi się podstrona dedykowana programowi. W pierwszej fazie wnioskodawcy znajdą tam linki do generatorów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, a następnie – z końcem maja – planuje się ogólnopolską odsłonę e-wniosków na gov.pl – podaje resort.
Czyste Powietrze 2.0 ma w większym stopniu wspierać inwestycje, które zakładają osiągnięcie lepszego efektu ekologicznego. Beneficjenci uprawnieni do podstawowego poziomu dofinansowania, czyli ci, których dochód roczny w gospodarstwie nie przekracza 100 tys. zł, mogą liczyć na dotacje do kwoty 20 tys. zł. Jeżeli inwestycja obejmuje bardziej efektywne źródło ogrzewania, czyli pompę ciepła – wtedy można dostać do 25 tys. zł. Jeśli do tego instalowane są panele fotowoltaiczne, to łączna wypłata sięgnie nawet 30 tys. zł.
Przygotowano jednakże również założenia, które mają umożliwić wsparcie dla mniej zamożnych gospodarstw domowych. Do podwyższonego poziomu dofinansowania, do 37 tys. zł, uprawnieni będą ci o przeciętnym dochodzie na jedną osobę w gospodarstwie domowym nieprzekraczającym 1,4 tys. zł w przypadku gospodarstw wieloosobowych lub 1,96 tys. zł przy gospodarstwach jednoosobowych.
– Komisja Wspólna Rządu i Samorządu otrzymała do zaopiniowania projekt ustawy przewidującej wydawanie przez samorządy gminne zaświadczeń potwierdzających prawo gorzej sytuowanych gospodarstw domowych do otrzymania w programie dofinansowania o zwiększonej intensywności. Na wprowadzenie tego rozwiązania potrzebna jest jeszcze zgoda Sejmu – brzmi komunikat ministerstwa.
Wzmocnienie współpracy z samorządami przewidziano także na innym poziomie. Zmiana programu przewiduje możliwość łączenia dofinansowania oferowanego przez program „Czyste Powietrze” z dofinansowaniem z gminnych programów ograniczania niskiej emisji.
– W ten sposób „Czyste Powietrze” staje się wspólnym mianownikiem programów finansujących walkę z niską emisją, a gminy uzyskują możliwość tworzenia własnych programów uzupełniających finansowanie otrzymywane z „Czystego Powietrza” – wyjaśnia ministerstwo.
Strategicznym partnerem programu będzie także Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, z którym NFOŚiGW podpisał w styczniu tego roku porozumienie o współpracy. Spółka ma automatycznie weryfikować dostępność sieci gazowej u wnioskodawcy. W przypadku możliwości montażu pieca gazowego, nie będzie możliwości uzyskania dotacji na kotły opalane paliwami stałymi.
– Dzięki temu szybciej będzie można weryfikować dostępność sieci gazowej dla konkretnej nieruchomości, której właściciel składa wniosek o dofinansowanie w „Czystym Powietrzu”. Zgodnie z danymi PGNiG około 400 tys. polskich domów jednorodzinnych podłączonych do sieci gazowej korzysta z gazu jedynie dla potrzeb przygotowywania posiłków, a nie dla potrzeb ogrzewania. To powoduje, że NFOŚiGW i PGNiG są dla siebie naturalnymi partnerami we wdrażaniu programu „Czyste Powietrze” i będą wspólnie działać na rzecz wymiany przestarzałych kopciuchów zainstalowanych w wielu z tych domów – podsumowują urzędnicy.
